E-Health Basics: zelf uw gezondheid meten

Wie diabetes heeft hoeven we natuurlijk niets uit te leggen over bloedglucosewaardes. Maar hoe zit het eigenlijk met die andere waardes die de GlucoGenius uitleest? Weet u precies wat een gezonde hemoglobinewaarde is? Of wat de symptomen zijn van te weinig zuurstof in het bloed? We kunnen ons goed voorstellen van niet, de meeste van ons zijn immers geen arts. Om toch te kunnen en schrijven met de informatie die de GlucoGenius over uw lichaam verzamelt geven we u daarom in dit blog wat achtergrondinformatie over al die cijfertjes, en wat ze nu eigenlijk betekenen.

Hemoglobine
Hemoglobine is een eiwit in de rode bloedlichaampjes van ons lichaam. Het zorgt voor de transport van zuurstof en koolstofdioxide door het bloed. Wat betekent uw hemoglobinewaarde?

• De normale hemoglobinewaarden zijn ongeveer 8,5 – 11 mmol/l bij volwassen mannen en 7,5 – 10 mmol/l bij volwassen vrouwen. Voor zwangere vrouwen en kinderen gelden andere waarden.
• Een te lage hemoglobinewaarde komt relatief vaker voor bij vrouwen en staat beter bekend als bloedarmoede.
• Neem bij een te lage hemoglobinewaarde, in combinatie met symptomen als duizeligheid, vermoeidheid, teerachtige ontlasting of bloedontlasting, direct contact op met uw huisarts.
• Bij een te lage hemoglobinewaarde wordt aanbevolen om meer ijzer- en eiwitrijk voedsel te eten. Ook voldoende vitamine C is belangrijk, omdat dit ondersteunt bij de opname van ijzer door het lichaam.
• Bij een te hoge hemoglobinewaarde (polycythemie) is het gehalte aan rode bloedcellen in het bloed te hoog. Symptomen van een te hoge hemoglobinewaarde zijn een rood gelaat, hoofdpijn en jeuk. Neem bij een te hoge waarde contact op met uw huisarts.

Bloedglucose
Bloedglucose de energie voor alle cellen in je lichaam. De glucose komt in het bloed wanneer we koolhydraten (bijv. suiker, brood of pasta). Bij diabetes is het lichaam niet in staat om het gehalte bloedglucose te reguleren en is het dus belangrijk om dit zelf te doen.
Wat is een gezonde bloedglucosewaarde?

• De bloedglucosewaarde mag niet lager zijn dan 100 mg/dL. Is dit wel het geval, dan is het raadzaam om uw bloedsuiker op peil te brengen door het eten van bijvoorbeeld een snoepje of een koekje.
• De bloedglucosewaarde mag niet hoger zijn dan 300 mg/dL. Dit kan gepaard gaan met symptomen als duizeligheid of braken. Drink veel water en meet na een uur opnieuw. Blijft de waarde hoger dan 300 mg/dL, neem dan direct contact op met uw huisarts.

Hartslag
De hartslag is de pompbeweging van het hart. Hoe hoger de hartslag, hoe sneller het bloed het lichaam wordt rondgepompt. Bij inspanning gaat de hartslag omhoog, omdat het lichaam dan extra zuurstof nodig heeft. Wat is een gezonde hartslagwaarde?

• Een normale hartslag ligt in rust tussen circa 60 en 100 slagen per minuut (30-40 voor sporters in topconditie; 70 is een gemiddelde waarde).
• Een lage hartslag (minder dan 60 slagen/min) hoeft niet gevaarlijk te zijn. Het gaat erom dat je hart genoeg bloed rond kan pompen. Als dit niet lukt krijgen je hersenen te weinig bloed en zuurstof. Dit kan resulteren in klachten als duizeligheid, flauwvallen, vermoeidheid, verminderde concentratie of geheugenproblemen.
• Een hoge hartslag in rust (meer dan 100 slagen/min) kan o.a. een gevolg zijn van koorts, bloedarmoede of een hartziekte.
• Neem, indien een afwijkende hartslag gepaard gaat met lichamelijke klachten, contact op met uw huisarts.

Bloedstroomsnelheid
De bloedstroomsnelheid is de snelheid waarmee het bloed door de bloedvaten stroomt. De bloedstroom in de slagaders wordt gecontroleerd door de pompbewegingen van het hart. De bloedstroom is het hoogst wanneer de hartspier samentrekt en het laagst wanneer de hartspier verslapt. Elastische, soepele bloedvaten bewegen gemakkelijk mee met de toegenomen bloedstroom na het samentrekken van het hart. Naarmate we ouder worden onze bloedvaten stijver, waardoor er minder ruimte is om de bloedstroom door te laten. De druk van het bloed op de vaatwand (de bloeddruk) zal daarom hoger worden. Hetzelfde geldt voor de stroomsnelheid van het bloed. Wat kunt u aan uw bloedstroomsnelheid aflezen?

• Onze app geeft de bloedstroomsnelheid weer door middel van een BFV-waarde (Blood Flow Velocity). Omdat dit geen standaard is kan er niet worden gezegd welke waarde “goed” of “slecht” is. Wat u wel kunt doen is uw BFV-waarde vergelijken met die van een personen van vergelijkbare leeftijd, om zo te bepalen of uw bloedvaten relatief snel of langzaam verouderen.
• U kunt uw bloedvaten elastisch houden door veel te bewegen, evenwichtig te eten (met voldoende eiwitten en vitaminen), te letten op uw bloedglucose/bloeddruk en het vetgehalte in het bloed en door voldoende water te drinken.

Zuurstofsaturatie
Zuurstofsaturatie (SpO2) is de graadmeter voor de hoeveelheid zuurstof die gebonden is aan het hemoglobine in de rode bloedcellen. De saturatie kan informatie geven over de effectiviteit van de ademhaling. Wat is een gezonde SpO2-waarde?

• De normale waarde van de zuurstofsaturatie in het bloed is tussen de 95-100%.
• Bij een SpO2-waarde van minder dan 90% is er sprake van ‘hypoxie’, een zuurstoftekort in het lichaam. De symptomen hypoxie hangen af van de ernst en van de snelheid waarmee het optreedt. Hierbij horen hoofdpijn, vermoeidheid, versnelde hartslag, kortademigheid (evt. zelfs hyperventileren), misselijkheid, tintelende vingers, blauw aangelopen vingers en soms toevallen. Neem bij een SpO2 van minder dan 90%, in combinatie met één of meerdere genoemde symptomen, direct contact op met uw huisarts.

Waardes niet in orde?
Het is tot slot belangrijk om te benadrukken dat een meting maar een momentopname is. Eentje die bovendien beïnvloed kan zijn door externe omstandigheden, zoals de temperatuur of de luchtvochtigheid. Raak daarom vooral niet in paniek als een waarde een keertje te hoog of te laag uitvalt. Bedenk of de meting wel is uitgevoerd onder ideale omstandigheden en probeer het later opnieuw. Is er sprake van een afwijking over meerdere metingen? Maak dan een afspraak met de huisarts voor een deskundig oordeel. Thuismetingen geven je immers een handig kijkje in je eigen gezondheid, maar onthoudt ook dat ze geen diagnostische waarde hebben.